1 kwietnia 2014 r. staliśmy się oficjalnie bezrobotni (ale niezarejestrowani). Postanowiliśmy uczcić ten punkt w naszej “karierze” wycieczką do Rzymu! Rozważaliśmy jeszcze Pizę i Florencję, a także Sycylię, ale w końcu padło na Rzym, w którym ja nigdy nie byłam, a Michał był krótko i spał pod namiotem 50 m od Koloseum (sic!).
Viva Bella Italia i tanie bilety Wujka Ryanaira. Ucieszyliśmy się z tanich lotów, ale zapomnieliśmy, że początek kwietnia to także początek sezonu w Rzymie, a tym roku dodatkowo tłumnie zapowiadali się pielgrzymi w związku z uroczystościami kanonizacyjnymi papieża Jana Pawła II. Fajne, czyste i w miarę tanie hotele czy pokoje gościnne były praktycznie w całości zabukowane, a my nie bardzo chcieliśmy wydać na noclegi ponad tysiaczka, bo w końcu miał być to niedrogi wypad. Z pomocą przyszło nam AirBNB i super pokój u Giuli na Garbatella, dzielnicy na południu od centrum, z małymi kawiarenkami, świetnymi pizzerami i pysznymi lodziarniami! Właściwie bardzo dobrze, że nie spaliśmy w centrum Rzymu, bo dzięki temu poznaliśmy miasto od bardziej lokalnej strony.
W Rzymie spędziliśmy 3 pełne dni i wydaje nam się, że jest to absolutnie wystarczająco, żeby wszystko, co najważniejsze zobaczyć, dostać porządnego bólu nóg i spróbować dobrego wina i pizzy, a przede wszystkim gelato! Z praktycznych porad na pewno warto kupić na lotnisku Roma Pass (€35), który jest 3-dniowym biletem na wszystkie środki komunikacji i dodatkowo umożliwia wstęp na 2 atrakcje w Rzymie. Z lotniska w Ciampino jechaliśmy na dworzec główny Termini autobusem Terravision (€4 w jedną stronę). Niektórzy na ten serwis narzekają, ale nas nie zawiódł, był na czas w obie strony. Bilety można kupić online. Wygodne, bo nie trzeba się pchać w żadną kolejkę do pana biletera. A przede wszystkim polecamy TripAdvisor - nie tylko jako doradcę w kwestii zabytków i miejsc, ale także knajp - bo pizzę można właściwie zjeść w każdej restauracji w Rzymie, ale nie wszędzie wyśmienitą.
Nawet teraz moje główne wrażenie z Rzymu jest takie, że choć jest to piękne miasto i szczególnie na piazzach czy w małych restauracyjkach na obrzeżach Centrum czy na Trastevere można znaleźć ten wspaniały włoski klimat, to jak każda ze stolic europejskich cieszących się zainteresowaniem turystów, Rzym po paru dniach jest męczący. Głównie właśnie za sprawą ogromnego ruchu turystycznego, ale nie tylko, bo samych mieszkańców Rzymu jest prawie 3 miliony, więc przemieszczanie się po zakorkowanym przez tabuny autokarów mieście nie jest zbyt przyjemne. A my i tak odwiedziliśmy Wieczne Miasto na początku sezonu, kiedy teoretycznie powinno być nas turystów nieco mniej.
O tym, co polecamy szczególnie, a co niekoniecznie w naszej poniższej relacji. Do Rzymu łatwo złapać tanie bilety, więc może ktoś z Was wybierze się jesienią i ten post okaże się nawet przydatny!
Nasze must-see!
Koloseum i Forum Romanum [w ramach Roma Pass]
Może trochę sztampowo, ale nie można nie zajrzeć do Koloseum będąc w Rzymie. Ogłoszony w 2007 roku jednym z siedmiu nowych cudów świata amfiteatr, pomimo ogromnego zniszczenia i widocznego “upadku na zdrowiu”, nadal robi ogromne wrażenie. Szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę, że stoi tam od I w. n.e. i podobno cesarze sprowadzali tam nawet rekiny do walk (czy to prawda wie tylko Michał i jego wyobraźnia). Trzęsienia ziemi poważnie uszkodziły Koloseum, a jedno z nich w XIV w. spowodowało zawalenie się zewnętrznej części południowej ściany Koloseum. Dziś jest otoczone wieloma rusztowaniami, wspomagającymi siatkami, a prace konserwacyjne odbywają się tu praktycznie przez cały czas. Nie pomoże też trzecia linia metra (tak Warszawiacy! więcej niż jedna linia metra w mieście jest możliwa!), Koloseum i sąsiadujące Forum Romanum będą ulegały prawdopodobnie dalszym zniszczeniom ze względu na ciągłe drgania.
 |
| Koloseum zaliczone. Michał mówi: peace jou! |
Na teren Forum Romanum wchodzimy przez dobrze zachowany Łuk Tytusa, którego wewnętrzne ściany opowiadają historię triumfu Tytusa w wojnie z Żydami i zdobycie Jerozolimy. Forum i Wzgórze Palatyńskie to około godzinny spacer wśród wielu wielu kolumn i wielu wielu kamieni. Niestety. Forum może byłoby do dziś lepiej zachowane, gdyby nie średniowieczni “geniusze”, którzy uznali Forum za idealny kamieniołom, a jeszcze lepsze miejsce do wypasania bydła. Może dlatego właśnie ze Świątyni Juliusza Cezara zostały tylko fundamenty (nie miał chłop szczęścia ani w życiu, ani po życiu), a ze Świątyni Saturna tylko kilka kolumn. Ale wystarczy trochę wyobraźni, żeby uświadomić sobie, że “mieli rozmach..”! Niesamowite musiały robić wrażenie budowle z ogromnymi kolumnami w czasach świetności starożytnego Rzymu, kiedy Forum było głównym miejscem spotkań i debat Rzymian w ich zmyślnie zawiązanych prześcieradłach a.k.a. togach. Nam pozostało przechadzanie się i czytanie tabliczek z opisami tego, co od końca XVIII wieku odkryły przed nami prace wykopaliskowe, a i tak nam się podobało!
Watykan [lista fb free]
Kto rano wstaje, temu.. metro do Watykanu. Stolica Apostolska jest zdecydowanie dla ranny ptaszków. Im wcześniej się tam wybierzemy, tym większe szanse na uniknięcie tłumów i brak kolejek. W naszym planie Watykan był drugiego dnia, po 10-godzinnym spacerze po Rzymie pierwszego, więc obudzona poranną burzą i ulewą byłam wniebowzięta, że mogę jednak pospać! Watykan poczeka. Ostatniego dnia więc wyszliśmy z mieszkania od Giuli ok. 7 i byliśmy po 8 w Watykanie. Do Bazyliki wejście jest darmowe, należy tylko zostawić plecaki w szatni.
 |
| Kopuła i fragment ołtarza nad grobem św. Piotra |
Bazylika z rana jest prawie pusta. Bez dwóch zdań jest to niesamowite miejsce, nawet dla kogoś, kto nie pokłada ogromnej wiary w cokolwiek. Wszędzie złoto i marmur, albo marmur i złoto, i ogrom. Ołtarz nad grobem św. Piotra jest kolosalny i przepiękny. Podobnie nie można się napatrzeć na zdobienia sufitów, rzeźby apostołów i kolejne ołtarze poświęcone papieżom. Ołtarz Jana Pawła II wyglądał bardzo skromnie, co mi się nie podobało. Zgodnie z radą Wolfsiewiczów (tenks!) wybraliśmy się na taras widokowy na kopule Bazyliki. Za tę przyjemność musimy zapłacić kilka euro i zdecydowanie warto! Widok jak na załączonym obrazku - robi wrażenie!
 |
| Widok z kopuły Bazyliki św. Piotra |
Termy Karakalli [w ramach Roma Pass]
Karakalla zasadę “live fast, die young” wprowadził w życie bardzo skutecznie. Cesarzył z tatą od 10 roku życia, potem z bratem, którego szybko zabił, podobnie jak tysiące innych mieszkańców Imperium Rzymskiego (za co generalnie wielu chciało go odstrzelić), zbudował termy i odszedł z tego świata parę dni po swoich 29-tych urodzinach (zabity w trakcie jedyneczki). Tata nauczył Marka Aureliusza Antoniusza, że z żołnierzami trzeba dobrze żyć, więc ten postanowił sprezentować im Termy - drugie największe łaźnie, jakie powstały w starożytnym Rzymie.
Główna sala Term była większa niż Bazylika św. Piotra i mogła bez mała pomieścić na raz ponad 2 tysiące obywateli Rzymu. Termy zasilane były wodą z akweduktów, a w podziemiu pracowało dziennie ponad 600 niewolników, obsługujących ćwiczących i relaksujących się nad nimi Rzymian. Termy oryginalnie zajmowały ponad 11 ha, składały się z dwóch palestr, biblioteki, sal do masażu i wypoczynku, saun, basenów z gorącą i zimną wodą. Na zewnątrz znajdowały się tory do wyścigów, a także place do gier. Wszystkie sale były bogato zdobione, oczywiście złotem i mozaikami, a posadzki i kolumny były marmurowe, nie brakowało też rzeźb umięśnionych młodzieńców. Bardzo niewiele zostało niestety z tych pięknych podłóg i ścian, ale o mury oparte są ich pozostałości, więc chociaż namiastkę można zobaczyć. W skład term wchodził też amfiteatr, w którym lata gościła Rzymska Opera. Gdyby Karakalla tylko wiedział, pewnie wstawiłby też wyciąg na wake’a. Ale i bez tego był tam wypas na skalę Cesarstwa.
Park Villa Borghese [Paszport Polsatu]
Po długich godzinach zwiedzania na ciągle tych samych nogach, park Villa Borghese to zielony raj dla zmęczonego turysty. A dla przezornego - z butelką Tuborga w torbie - najlepsze miejsce na ciepłe popołudnie w słońcu. W parku można wylegiwać się na trawnikach, spacerować, biegać, albo zajrzeć do galerii. My wybraliśmy pierwsze dwie opcje i to nawet dwa razy, tak nam się park spodobał. A do tego był dość blisko najlepszej lodziarni w Rzymie, bo takich lodów marakuja/bazylia i pistacjowych nie jedliśmy nigdzie!
Fontanna Trevi [co łaska wrzucamy do fontanny]
Podobało nam się spędzanie kawałka wieczoru przy fontannie. Jest coś uspokajającego w odgłosie tej wody, pomimo całego harmidru, który wokół fontanny się dzieje. Występuje tam też rekordowa liczba modelek i modeli do selfie na metr kwadratowy! Dla każdego jednak znajdzie się trochę miejsca, żeby usiąść i odpocząć, wsłuchując się w szum wody.
 |
| Fontanna Trevi |
Ekstaza św. Teresy [jedna zdrowaśka]
W kościele Santa Maria della Vittoria na lewo od ołtarza znajduje się jedna z najpiękniejszych rzeźb na świecie, która w blasku światła zrobiła na nas jeszcze większe wrażenie. Formalnie nazywa się dzieło Berniniego grupą rzeźbiarską. Zostało ono uznane za jego największe i jednocześnie najbardziej kontrowersyjne dzieło. Wykute w białym marmurze fałdy sukni św. Teresy wydają się być zwiewne, a wyraz twarzy św. Teresy i jej opadająca ręka w zderzeniu z aniołem wbijającym włócznię w jej serce sprawiają wrażenie sceny teatralnej. Zresztą, po bokach Bernini wyrzeźbił także komentujących scenę przedstawicieli rodziny kardynała Cornaro, na którego zamówienie wykonane zostało dzieło. Pięknie oświetlające anioła i św. Teresę promienie słońca, opadające na złoconą sztukaterię wpadają przez malutkie, niewidoczne z daleka, okno w dachu kościoła.
 |
| "Ekstaza św. Teresy" Berniniego |
Zdecydowanie warto przespacerować na północ od Centrum Rzymu, żeby zobaczyć Ekstazę św. Teresy, a zaraz potem można wybrać się na lunch do Pinsere Roma - naszej no. 1 pizzerii w Rzymie, do której ustawiają się długie kolejki. Całkowicie rozumiemy dlaczego!
 |
| Ja już lecę do Pinsere! A przede mną drzewo pomarańczowe! |
 |
| Lunch w Pinsere Roma - knajpa no. 2 w Rzymie wg TripAdvisor |
A z cyklu "if you must - see"
Muzeum Watykańskie [€16 na miejscu, €20 online]
Zdecydowanie bilety kupujemy online. Idąc do drzwi muzeum minęliśmy dwugodzinną kolejkę do kasy biletowej. Wejście z biletami - zero kolejki. Wejście do Ogrodów Watykańskich trzeba rezerwować także z wyprzedzeniem, najlepiej online. My to jakoś przeoczyliśmy, więc pozostało nam tylko dużo sztuki do obejrzenia. Choć w Muzeum znajdziemy wszystkie te dzieła, które od uczniaka oglądaliśmy w książkach od historii i plastyki, to dla nas ten ogromny tłok i brak czasu na spokojne zobaczenie wszystkiego (i może nawet jakąś kontemplację sztuki..) odbiera dużo radości z wizyty w muzeum. Wypełniona po brzegi Kaplica Sykstyńska nie wydała się być tak niesamowita, jak oczekiwaliśmy. Myślę też, że więksi amatorzy sztuki na pewno zdecydowanie zaprzeczą, bo w końcu Muzeum Watykańskie ma w swoich zbiorach niesamowite egzemplarze, a freski Rafaela są cudne i można je oglądać godzinami, tylko może nie z czterdziestoma ośmioma innymi osobami wokół nas.
 |
| "Jan Sobieski pod Wiedniem" Matejki w Sali Sobieskiego, Muzeum Watykańskie |
Usta Prawdy [kilka eurojurków]
Do Ust Prawdy ustawia się codziennie niesamowita kolejka, a czas oczekiwania na zbliżenie się do płaskorzeźby w celu wykonania typowego zdjęcia z ręką w środku wynosi około 2 godzin. Zdecydowanie lepszą formą spędzenia tego czasu jest przespacerowanie się przez najbliższy most na zachodnią stronę Tybru i odwiedzenia Trastevere - dzielnicy pełnej wąskich uliczek i starych kamienic, a także pubów i restauracji, gdzie za nieturystyczne ceny można zjeść coś prawdziwie włoskiego. Znów za namową Wolfsiewiczów zajrzeliśmy na Trastevere do Trattorii Il Ponentino i objedliśmy się tam za bezcen! (pizza €5, pasta €6, karafka wina €8).
Chodząc po Rzymie odwiedziliśmy jeszcze wiele różnych kościołów, na które można natknąć się na każdym rogu, placów z fontannami (jak na przykład Piazza Navonna), zajrzeliśmy do Panteonu, weszliśmy na górę Hiszpańskich Schodów. A kiedy mieliśmy już dość chodzenia, wsiadaliśmy w autobus miejski lub tramwaj, który wywoził nas w jakąś nieznaną część miasta, która czasem wyglądała przyzwoicie, więc wysiadaliśmy i spacerowaliśmy, a czasem nie i wtedy czym prędzej zmienialiśmy kierunek podróży.
Rzym może i nas zmęczy, ale jeszcze bardziej zachwyci bogactwem historii, zabytków, miejsc i ukrytych zakątków z małą kawiarenką czy piekarnią i uśmiechniętym sprzedawcą.
 |
| Panteon |
 |
| Rzym o zachodzie słońca ze szczytu Hiszpańskich Schodów |
 |
| Nasze ulubione piwko we Włoszech i ta mina.. |
